HAVO

examenprogramma biologie

Specificatie subdomein C1. Zelforganisatie van cellen

Eindterm

De kandidaat kan met behulp van de concepten genexpressie en celdifferentiatie ten minste in contexten op het gebied van energie en gezondheid benoemen op welke wijze de ontwikkeling van cellen verloopt.

Voorbeeldcontexten

C1.1 Genexpressie

Specificatie
De kandidaat kan in een context:

1. herkennen dat er een relatie is tussen DNA en eiwit;
   
   
2. beschrijven dat in verschillende typen cellen verschillende eiwitten gemaakt worden;
   
   
3. beschrijven dat eiwitten verschillende functies hebben;
   
   
4. beschrijven dat door eiwitten het fenotype bepaald wordt.

Deelconcepten
chromosoom, gen, DNA, RNA, eiwit, fenotype, genetische code, startcodon, stopcodon, niet-coderend DNA.

C1.2 Celdifferentiatie

Specificatie
De kandidaat kan in een context:

1. herkennen dat vrijwel alle cellen van een meercellig organisme hetzelfde genoom hebben;
   
   
2. beschrijven dat door differentiatie cellen ontstaan die een verschillende vorm en functie hebben;
   
   
3. beschrijven dat celdifferentiatie tot stand komt doordat alleen bepaalde genen tot expressie komen;
   
   
4. eigenschappen van stamcellen beschrijven en benoemen voor welke doelen stamcellen gebruikt
   kunnen worden.

Deelconcepten
genoom, stamcellen, celtype, tussencelstof.